Veelgestelde vragen Justitieel Complex Vlissingen

• De Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI);
• De Raad voor de rechtspraak (Rvdr);
• Het Openbaar Ministerie (OM);
• Het Rijksvastgoedbedrijf (RVB).

De opdracht is in september 2024 gegund aan een consortium genaamd Ithaka. De opdracht bestaat uit het ontwerpen, het bouwen en het onderhouden (DBM) van het Justitieel Complex Vlissingen (JCV).

• Een Extra Beveiligde Zittingslocatie (EBZ);
• Een werkruimte en overnachtingsfaciliteit voor onder andere rechters en officieren;
• De Penitentiaire Inrichting (PI) Vlissingen met in totaal 216 plekken: een uitgebreid beveiligde gevangenis met 192 plekken. Daarnaast een Extra Beveiligde Inrichting (EBI) met 24 plekken;
• Een steunpunt voor vervoer voor de Dienst Vervoer en Ondersteuning (DV&O). Dit is een landelijke dienst van DJI die het vervoer en de beveiliging van gedetineerden verzorgt.

Deze faciliteiten komen in verschillende gebouwen, die binnen of net buiten een ringmuur zijn gesitueerd. Deze gebouwen samen vormen het Justitieel Complex Vlissingen. Buiten de ringmuur komen parkeerterreinen voor personeel en bezoekers.

Buiten de ringmuur komen de toegangswegen naar het JCV, een brede watergang en in ieder geval een groene kraag met bomen om het JCV heen. Ook binnen het perceel van het JCV wordt er gekeken naar groen op of bij de parkeerterreinen.

De Oostelijke Bermweg zal voor 2030 worden verbreed om als toegangsweg voor het JCV te kunnen dienen. Op deze locatie ligt ook een dijkversterkingsopgave.
In samenwerking met het waterschap wordt ingezet op een gecombineerde aanpak van de dijkversterking en de verbreding van de Oostelijke Bermweg.

Het JCV is bereikbaar via de Oostelijke Bermweg en de Havenweg. Het JCV krijgt ook een toegangsweg via de Visodeweg. De voorbereidingen zijn gestart om het JCV ook bereikbaar te maken met het openbaar vervoer.

• Er zijn verschillende groepen die van en naar het JCV reizen. Denk aan woon-/werkverkeer van personeel, relatiebezoek zoals familie en advocaten en leveranciers van goederen;
• Het transport van gedetineerden vindt plaats via de weg en (in mindere mate) via de lucht per helikopter;
• Tijdens zittingsdagen (2 à 3 per week) in de EBZ is er een grotere toestroom van en naar het JCV door aanloop van publiek, pers/media en transport van verdachten (voor zover deze niet verblijven in de PI of EBI van het JCV).

• De gevangenis (PI Vlissingen) is bedoeld voor gedetineerden die zwaar beveiligd moeten worden. Deze zogenaamde 'zware doelgroep' bestaat uit gedetineerden bij wie de kans bestaat, dat ze ook binnen de gevangenis doorgaan met crimineel handelen. De opzet van de PI ziet erop toe dat dit gedrag zo veel als mogelijk wordt beperkt;
• In de Extra Beveiligde Inrichting (EBI) zitten gedetineerden die een extreem vluchtrisico en/of onaanvaardbaar maatschappelijk risico vormen. De EBI is extreem zwaar beveiligd. Uit de EBI in Vught (sinds 1997 in gebruik) is nog nooit iemand ontsnapt. Ook in de EBI worden maatregelen getroffen om het zogenaamde Voortgezet Crimineel Handelen in Detentie (VCHD) te voorkomen. 

De Dienst Justitiële Inrichtingen draagt bij aan een veilige samenleving en werkt samen met onder andere politie en gemeente. Er is veel ervaring in het veilig vervoeren en insluiten van gedetineerden.
De cijfers laten zien, dat er in het verleden nauwelijks incidenten zijn geweest die een gevaar vormen voor de omgeving van PI’s. Juist omdat de medewerkers van DJI getraind zijn om risico’s te voorkomen.

• Het JCV levert banen op. Naast werkgelegenheid, zullen er ook positieve effecten zijn voor andere sectoren. Een gevangenis heeft onder andere levensmiddelen nodig. Ook zullen bezoekers aan de gevangenis gebruikmaken van lokale faciliteiten zoals taxidiensten en horeca;
• Met de komst van het JCV zetten we een eerste stap in de ontwikkeling van het stadslandgoed. Dit gebied geeft mogelijkheid tot recreatie. Daarnaast biedt het landgoed ruimte voor bepaalde onderzoeksinstellingen;
• Met de komst van het JCV wordt Vlissingen een belangrijke locatie voor het berechten en insluiten van zware criminelen. 

Als het JCV in 2030 operationeel is, zijn er ongeveer 500 banen beschikbaar. Het streven is om deze medewerkers zoveel als mogelijk op de Zeeuwse arbeidsmarkt te werven.

• Bij ruim 75% van de werkzaamheden gaat het om functies op MBO4-niveau. Zoals beveiliging, penitentiair inrichtingswerkers, planners en arbeidsbegeleiders;
• 25% van de functies zijn HBO/WO-functies. Zoals senior casemanagers, verpleegkundigen, (sport)leraren, psychologen en management. Daarnaast is er ook administratief- en ondersteunend personeel dat op het kantoor van de inrichting werkt.

Gezien de soort gedetineerden die vastgehouden worden in het JCV zijn strenge veiligheidsmaatregelen noodzakelijk. Dit is zichtbaar op het terrein van het JCV. Voorbeelden zijn de ringmuur, cameratoezicht, verkeerspalen en beveiligde toegangsdeuren voor voertuigen.
Daarnaast is er een strenge toegangscontrole voor mensen die het complex betreden en weer verlaten en is het personeel goed toegerust op de doelgroep.

Tijdens hoogrisicozittingsdagen en hoogrisicotransporten kunnen de toegangswegen naar het JCV door de politie toegankelijk worden gehouden voor een goede doorgang.
Daarnaast zal er ook tijdens deze hoogrisicozittingsdagen fysiek toezicht van de politie aanwezig zijn in de omgeving van het JCV.

De ringmuur rondom het complex is verlicht. Dit is te vergelijken met straatverlichting. De verlichting draagt bij aan de veiligheid en het veiligheidsgevoel om de muur heen. Bij een calamiteit is er extra verlichting beschikbaar.
Lucht- en sportplaatsen (binnen de muur) zijn in de avonduren niet verlicht.

Gedetineerden die in de EBI zitten, gaan in principe niet met verlof. In andere gevangenisregimes gaan gedetineerden wel met verlof. Alleen als het verlof bijdraagt aan een veilige terugkeer naar de samenleving, komt een gedetineerde in aanmerking voor verlof.
Bij het toekennen van dit zogeheten 're-integratieverlof' wordt ook gekeken naar het gedrag gedurende de gehele detentie, veiligheidsrisico’s en slachtofferbelangen.

Met witte cellenbussen van de Dienst Vervoer en Ondersteuning (DV&O) worden verdachten en gedetineerden van en naar politiebureaus, rechtbanken, huizen van bewaring en gevangenissen in heel Nederland gebracht. Onder bepaalde omstandigheden mag het vervoer met zwaailicht en sirene plaatsvinden. 
In het geval van grote beheersrisico’s wordt extra beveiligd vervoer ingezet. Tijdens deze transporten zijn extra veiligheidsmaatregelen noodzakelijk. Dan worden de gedetineerden vervoerd in onopvallende personenbusjes. In bepaalde gevallen worden gedetineerden vervoerd met gepantserde personenvoertuigen of een helikopter. Incidenteel kunnen voor het transport wegen voor korte duur worden afgezet.

Risicovolle transporten worden met grote zorgvuldigheid door de Dienst Vervoer en Ondersteuning (DV&O) en de Politie voorbereid en gepland. Hierbij wordt rekening gehouden met eventuele drukte op de A58. Op basis daarvan wordt de planning, route en inzet van de vervoersmiddelen bepaald.

Het aantal vervoersbewegingen van en naar het complex wordt geschat op gemiddeld 16 per dag. Daarnaast zijn er gemiddeld 6 vliegbewegingen per maand. Dit is gebaseerd op ervaringscijfers van de PI Vught.
Doordat de Extra Beveiligde Zittingslocatie (EBZ), de uitgebreid beveiligde inrichting (PI) en de Extra Beveiligde Inrichting (EBI) zich binnen één complex bevinden, wordt het aantal transporten met justitiabelen tijdens zittingsdagen beperkt.

De helikoptervluchten worden uitgevoerd door de politie. In verband met de veiligheid worden er geen vaste in- en uitvliegroutes gehanteerd. Om overlast te beperken wordt het bewoond gebied zo veel als mogelijk ontzien en rekening gehouden met het dierenwelzijn in de directe omgeving van het JCV. 

Met de realisatie van het JCV zijn er straks 2 justitiële inrichtingen in Zeeland. De PI Middelburg blijft dus bestaan. Beide locaties hebben een eigen opdracht en eigen regimes voor gedetineerden.
Het JCV is gericht op een specifieke doelgroep met hogere beveiligingseisen en de PI Middelburg blijft zich richten op de bestaande doelgroep (Huis van Bewaring/Gevangenis).

Voor het JCV is nog geen directeur aangesteld. De heer C. Niessen is de waarnemend vestigingsdirecteur van de penitentiaire inrichting (PI) Torentijd in Middelburg. Naast waarnemend vestigingsdirecteur in Middelburg wordt de heer Niessen ook projectleider om de voorbereidende fase te leiden voor het Justitieel Complex in Vlissingen. Hij doet dat samen met de heer A. van Vliet, die programmadirecteur is voor de bouw.

In 2024 is de Europese aanbesteding afgerond voor een 2-fasen DBM^* contract. De definitieve aanneemsom wordt in de tweede helft van 2026 vastgesteld.

(*= Design, Build & Maintain c.q. Ontwerp, Realisatie & Onderhoud)

De ingebruikname van het JCV is voorzien in 2030.

De start van de realisatie is voorzien in Q4 2026. De werkzaamheden voor de ontsluitingswegen zijn inmiddels gestart. De groene kraag om het JCV is inmiddels aangeplant. 

Door ontwikkelingen in de criminaliteit in Nederland neemt het aantal gedetineerden die zorgen voor extreme vlucht-, veiligheids- en maatschappelijke risico’s gestaag toe. Voor deze gedetineerden is een hoog tot zeer hoog beveiligingsniveau en een gespreide plaatsing noodzakelijk.
De EBI in PI Vught zit tegen het maximum van hun capaciteit. De EBZ in het complex zorgt voor meer efficiëntie en minder risicovolle vervoersbewegingen.

De EBI in PI Vught blijft bestaan. Door een tweede EBI in JCV wordt het makkelijker om hoogrisicogedetineerden gescheiden van elkaar te plaatsen. 

Bekijk een filmpje over het werk van de Dienst Vervoer en Ondersteuning (DV&O).

Zie voor meer informatie de websites:

• www.dji.nl;
• Aanpak hoogrisicogedetineerden;
• Extra Beveiligde Inrichting (EBI).

Meer informatie vindt u op de website www.rechtspraak.nl.

Meer informatie vindt u op de projectenwebsite van het Rijksvastgoedbedrijf.